Het burgemeesterschap blijft een beroep van blanke mannen. Ondanks het hoge aantal van 44 nieuwe benoemingen in 2012 is er slechts 1 vrouwelijke burgemeester extra benoemd. Er zijn geen nieuwe allochtone burgemeesters benoemd.

Dit blijkt uit een onderzoek van het Burgemeestersblad van Genootschap van Burgemeesters over de burgemeestersbenoemingen in 2012.

In 2012 werden er 44 burgemeesters door de Kroon benoemd, dat is bijna tien meer dan in voorgaande jaren. Wie gedacht zou hebben dat daarmee ook het aantal vrouwelijke burgemeesters is gegroeid, komt bedrogen uit. In het afgelopen jaar zijn er zeven vrouwelijke burgemeesters gestopt. Er zijn 8 vrouwen tot burgemeester benoemd, een winst per saldo van 1 vrouwelijke burgemeester.

Allochtoon

Het aantal allochtone burgemeesters is in 2012 hetzelfde gebleven. Het burgemeesterscorps telt zo’n 350 Kroonbenoemde burgemeesters waarvan 3 burgemeesters van allochtone afkomst: Ahmed Aboutaleb (Rotterdam), Dagmar Oudshoorn (Uithoorn) en Franc Weerwind (Velsen). Er is een waarnemend burgemeester van allochtone afkomst: Joyce Sylvester in Naarden. In totaal zijn er 58 waarnemend burgemeester, waarvan er 38 afgelopen jaar zijn benoemd. Het grootste deel is daarvan mannelijk; een derde deel was bij de benoeming tot waarnemer ouder dan 65 jaar.

Annemarie Jorritsma

Meer vrouwelijke en allochtone burgemeesters is geen actiepunt in het regeerakkoord van VVD en PvdA. Het ministerie van Binnenlandse Zaken wil zich desondanks inspannen voor meer vrouwelijke en allochtone burgemeesters. Gert-Jan Buitendijk, directeur-generaal Bestuur en Koninkrijksrelaties van het departement, constateert in zijn column in het Burgemeestersblad dat er hoognodig meer vrouwelijke en allochtone burgemeesters dienen te komen. Het aandeel vrouwelijke burgemeesters is volgens Buitendijk in de afgelopen tien jaar bij een krimpend aantal burgemeestersposten gelijk gebleven op circa twintig procent. In de gemeenten met meer dan honderdduizend inwoners is het percentage vrouwelijke burgemeesters gedaald van 16 naar 12 procent. In 2002 was Annie Brouwer burgemeester in Utrecht, de derde stad qua inwonertal. In 2013 is Annemarie Jorritsma burgemeester in Almere, de achtste gemeente qua inwonertal.

Afspiegeling

Volgens Buitendijk moeten burgemeesters meer een afspiegeling vormen van maatschappelijke verhoudingen. ‘Wij moeten voorkomen dat, gelet op het streven naar grotere gemeenten, het aandeel vrouwen in het burgemeesterscorps (verder) zal afnemen’, aldus Buitendijk in zijn column in het burgemeestersblad. Het ministerie hoopt door stages meer vrouwen te interesseren voor het burgemeestersambt. In het afgelopen jaar proefden 12 belangstellenden door het meelopen met een ervaren burgemeester aan het burgemeestersambt. Aan deze door het departement gestimuleerde stages namen 9 vrouwen deel.

Waarnemend

Overigens blijkt uit het onderzoek van het Burgemeestersblad dat bij de benoeming van de 38 waarnemend burgemeesters in 2012 vooral gekozen is voor oudere, blanke ervaren mannen. Vier jaar geleden benoemden de commissarissen van de Koningin in de helft van de waarnemingen nog een vrouw. Nu is dat slechts een kwart: 9 van de 38 benoemde waarnemers zijn vrouw. Vier jaar geleden werd het benoemen van vrouwelijke waarnemers beschouwd als stimulans om meer vrouwen kans te bieden op een Kroonbenoemde burgemeesterspost. Bestuurlijke ervaring blijkt namelijk voor de vertrouwenscommissies van de gemeenteraden, die de burgemeester selecteren, een belangrijke voorwaarde te zijn.