Door gemeentelijke herindeling verliezen tien gemeenten bij het einde van dit jaar hun zelfstandigheid. Deze tien gemeenten fuseren tot drie nieuwe gemeenten die niet voldoen aan de kabinetseis van 100.000 inwoners. Nederland telt per 1 januari nog 408 gemeenten.

De drie nieuwe gemeenten per 1 januari 2013 zijn Goeree-Overflakkee en Molenwaard in Zuid-Holland en Schagen in Noord-Holland. Geen van de drie gemeenten voldoet aan de inwonersnorm van het kabinet Rutte-II. Het kabinet van VVD en PvdA wil gemeenten van 100.000 inwoners. Goeree-Overflakkee telt 48.043 inwoners en de nieuwe gemeente Schagen komt tot 46.828 inwoners. Molenwaard blijft met 29.051 inwoners het verst uit de buurt van de 100.000 inwonersnorm.

Aftellen

De start van deze drie nieuwe gemeenten betekent dat Nederland langzaam maar zeker aftelt naar minder dan 400 gemeenten. Dat duurt vermoedelijk nog wel tot zeker 2015. Met de per 2014 geplande fusies van de Friese Meren en Alphen aan den Rijn verdwijnen er over een jaar hooguit vijf gemeenten, inclusief het op te heffen Boarnsterhim.

Verzet

Goeree-Overflakkee bestaat uit de voormalige gemeenten Dirksland, Goedereede, Oostflakkee en Middelharnis. De herindeling was vooral in Goedereede omstreden, maar het verzet vond in Den Haag geen gehoor. De oplossing om op het eiland Goeree-Overflakkee twee nieuwe gemeenten te maken, werd als onlogisch van de hand gewezen.

Vrijwillig

Molenwaard is de nieuwe gemeente die voortkomt uit de vrijwillig gekozen fusie van Graafstroom, Liesveld en Nieuw Lekkerland. De drie gemeenten in de Alblasserwaard kozen vrijwillig voor fusie; de drie gemeentebesturen huisvestten zich tijdelijk bij elkaar in een gemeentehuis. De nieuwe gemeente wil zonder gemeentehuis gaan werken.

Kabinetsnorm

Met de fusie van de voormalige gemeenten Schagen, Harenkarspel en Zijpe tot een nieuwe kustgemeente Schagen wordt het fusieproces in de Kop van Noord-Holland voorlopig voltooid. Een jaar geleden fuseerden Anna Paulowna, Niedorp, Wieringen en Wieringermeer tot Hollands Kroon met 38.155. Havenstad Den Helder heeft zich van gemeentelijke herindeling weten te vrijwaren en is met 57.526 inwoners nog altijd de grootste gemeente in de Kop van Noord-Holland, maar voldoet evenmin aan de nieuwe kabinetsnorm van 100.000 inwoners.