Na de start van de nieuwe colleges is gezondheid het belangrijkste struikelblok voor wethouders. Het aantal politieke valpartijen was in een verkiezingsjaar nog nooit zo laag. 

Dit zijn de belangrijkste uitkomsten uit het Wethoudersonderzoek 2022 dat in opdracht van Binnenlands Bestuur is uitgevoerd door DeCollegetafel.

Slechts zestien wethouders zijn sinds het aantreden in de nieuwe collegeperiode om politieke redenen ten val gekomen, daarvan zijn er voorlopig slechts zes die definitief onderuit zijn gegaan. Een van hen was Falco Hoekstra (VVD, Dijk en Waard) die ten val kwam omdat de coalitie van lokale partijen na enkele maanden al geen vertrouwen meer had in de VVD. Ook in Leusden en Wassenaar leidde de opstelling van de lokale VVD tot een conflict met de rest van de coalitie, in beide gevallen onder leiding van lokale partijen.

Gezondheid 

Opvallend is dat gezondheidsredenen in de eerste maanden na het aantreden van de nieuwe colleges een even zo belangrijke afhaakfactor is als politieke vertrouwensbreuken: zestien wethouders stopten tijdelijk of definitief om gezondheidsredenen. Dat aantal is een verdubbeling in vergelijking met de start van eerdere collegeperioden. Soms was het gewoon pech omdat de pas aangetreden wethouder een ziekte onder de leden had, in andere gevallen vormde het nieuwe wethouderschap een te grote aanslag op de gezondheid van de betreffende wethouders. 

Trend 

Het hoge aantal wethouders dat na de start van de collegeperiode om gezondheidsredenen afhaakt, sluit aan op een ontwikkeling die in de afgelopen collegeperiode 2018-2022 zichtbaar is geworden. In de afgelopen vier jaren moest een recordaantal van 88 wethouders om gezondheidsredenen tijdelijk of definitief afhaken. Dat is een ruime verdubbeling in vergelijking met eerdere collegeperioden. Het lijkt erop dat het wethouderschap voor steeds meer wethouders fysiek en mentaal een te zware aanslag is op hun gezondheid. 

Record 

Behalve het recordaantal afhakers om gezondheidsredenen bleek het wethouderschap in de afgelopen collegeperiode 2018-2022 ook een geliefde opstap voor wethouders naar een andere functie, zoals burgemeester, gedeputeerde, dijkgraaf, Kamerlid of een vooraanstaande functie buiten de politiek. Als gevolg van dat hoge aantal afhakers om gezondheidsredenen en het hogere aantal overstappers beëindigde een recordaantal van 55 procent van de wethouders hun ambtsperiode voortijdig. Tegelijkertijd bleef het aantal politiek ten val gekomen wethouders stabiel. Evenals in vorige collegeperioden haakte om politieke redenen 21 procent van de wethouders tussentijds tijdelijk of definitief af. De belangrijkste reden: verstoorde verhoudingen en coalitiebreuken

Meer informatie

Voor de lijst van alle tussentijds vertrokken wethouders zie het Wethoudersonderzoek 2022 van De Collegetafel.