Derde deel wethouders-van-buiten de raad
Wethoudersonderzoek 2018
Een derde deel van alle wethouders die na de collegevorming in 2018 zijn benoemd, komen van buiten de raad. Twee derde van de wethouders die na de raadsverkiezingen zijn benoemd, zijn eerst als gemeenteraadslid gekozen. Lokale partijen, die hun positie vasthielden als de partij met de meeste wethouders, hebben in absolute zin de meeste wethouders-van-buiten de raad. Verhoudingsgewijs heeft GroenLinks de meeste wethouders-van-buiten.
Dit blijkt uit het Wethoudersonderzoek 2018 dat in opdracht van Binnenlands Bestuur is uitgevoerd door De Collegetafel. De collegevorming na de raadsverkiezingen van 2018 heeft voor een vernieuwing gezorgd van 736 nieuwe, voornamelijk onervaren wethouders. Een forse minderheid van 588 wethouders is na de verkiezingen opnieuw wethouder geworden.
De fragmentatie van de gemeenteraden bij de raadsverkiezingen en de verbreding van colleges in de formatie heeft in 2018 niet geleid tot extra valpartijen. Zoals gebruikelijk in verkiezingsjaren bleef het aantal tussentijds gevallen en opgestapte wethouders aan de lage kant. Wel was er een opvallend groot aantal van 11 demissionaire wethouders dat ten val kwam in de periode tussen de raadsverkiezingen en het benoemen van nieuwe colleges na de raadsverkiezingen.
Spraakmakend
De opvallendste tussentijdse valpartijen van wethouders hadden te maken met persoonlijk falen van de wethouder (bestuursstijl, integriteit, falende projectverantwoordelijkheid). Pex Langenberg (D66) kwam in Rotterdam ten val vanwege een falende projectverantwoordelijkheid voor de mislukte realisatie van de nieuwe metrolijn naar Hoek van Holland. In Stichtse Vecht viel er zowel voor als na de raadsverkiezingen een wethouder door een vertrouwensbreuk als gevolg van een integriteitskwestie. Frank van Liempd (Lokaal Liberaal) nam in het najaar ontslag vanwege zijn persoonlijke bemoeienis met de verhuur van een brugwachterswoning. Pieter de Groene (D66) kwam voor de verkiezingen ten val omdat hij de schijn had gewekt bij een bouwplan voor een kinderopvangorganisatie zijn partner te willen bevoordelen.
Spraakmakend waren de eerste valpartijen na de collegevorming. De kort daarvoor opnieuw benoemde Tjeerd Herrema (PvdA) moest opstappen nadat hij beticht was van seksuele intimidatie. Het kersverse college in Kapelle kwam als eerste ten val nadat de SGP de stekker uit de coalitie trok omdat coalitiepartner VVD met de oppositie meestemde om de winkels op zondag vaker open te stellen.
Zie ook: