De gemeente Leiden, een bestuurlijke probleemgemeente, lijkt 2012 ongeschonden te kunnen afsluiten. Het stormde een aantal keren flink op het Leidse stadhuis, maar uiteindelijk zitten alle wethouders nog op hun post.

Leiden werd twee jaar geleden verrassend gekwalificeerd als een ernstige bestuurlijke probleemgemeente in het proefschrift “Bestuurlijk gedonder” van Milo Schoenmaker, burgemeester van Bussum die burgemeester in Gouda wordt. Aanleiding daarvoor was het grote aantal wethouders dat sinds 1998 in Leiden vroegtijdig is gesneuveld. De bestuurscultuur in de universiteitsstad bleek vooral beïnvloed te worden door het Haagse Binnenhof: de Leidse gemeenteraad vindt het belangrijk om erg scherp politiek op te treden. Andere gemeenten die hetzelfde zware negatieve etiket verwierven waren Delfzijl, Den Helder en Zundert.

Robert Strijk

Het Leidse college dat na de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 is gevormd, zit nog steeds in het zadel. Dat mag gerust een prestatie worden genoemd. Vooral wethouder van financiën Robert Strijk (D66) had het enkele keren zwaar te verduren, na miljoenen tegenvallers en foute berekeningen en gedoe over de wegenstructuur maar hij ontsnapte aan het zwaard van Damocles. Ook het vertrek in de herfst van D66-fractievoorzitter Paul van Meenen, die in de Tweede Kamer is gekozen, heeft de basis onder de coalitie in het Leidse stadhuis niet ondergraven. Van Meenen geldt als grandioze winnaar van de verkiezingen in 2010 als architect van het PvdA-loze Leidse college van D66, VVD en CDA. Doel van dit college is een andere meer open bestuurscultuur te creëren.

Delfzijl

Andere ‘ernstige bestuurlijke probleemgemeenten’ hebben in tegenstelling tot Leiden in de huidige collegeperiode (2010-2014) wel nieuwe kleerscheuren opgelopen. In Delfzijl trad vorige maand CDA-wethouder Mahmut Kaptan af vanwege aanhoudende geruchten over belangenverstrengeling. In Delfzijl was Paul Walgering, de eerste wethouder voor Trots op Nederland van voormalig VVD-stemmenkanon Rita Verdonk, in de zomer van 2010 een van de eerste wethouders die politiek sneuvelde. In Zundert ontstond er afgelopen winter bijna een nieuwe bestuurscrisis rond de oude conflictkwestie van de recreatiebewoning in het Patersven, maar de coalitie bleef net als in Leiden overeind. VVD-wethouder Willemijn van Hees mocht blijven, maar vertrok in de herfst van 2012 om burgemeester te worden in Geertruidenberg.

Schuddeboom

Mis ging het echter wel in door Schoenmaker ook als bestuurlijke probleemgemeenten gekwalificeerde stadhuizen van Beverwijk en Losser. In Beverwijk werd er tot twee keer toe een wethouder vervangen. In het Twentse Losser moest VVD-wethouder Jeannette Schuddeboom het veld ruim nadat bleek dat er een volstrekt onwerkbare situatie was ontstaan; ambtenaren hadden geen enkel vertrouwen meer in de wethouder, zo bleek uit een speciaal onderzoeksrapport.